ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΛΑΤΙΝΟΦΩΝΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ
Την τελευταία πενταετία έχουν δημοσιευθεί μια σειρά από άρθρα (ελάχιστα είναι αλήθεια) τα οποία έχουν ως αντικείμενο τη διερεύνηση των σχέσεων των πληθυσμών της βαλκανικής χερσονήσου, με βάση το γενετική τους σύσταση, δηλαδή το DNA που φέρουν. Αυτές οι μελέτες περιλαμβάνουν ομάδες από πληθυσμούς κυρίως της Αλβανίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας Βορειοανατολικής Ελλάδας και FYROM και ομάδες λατινόφωνων βαλκανικών πληθυσμών. Σε όλες αυτές τις επιστημονικές μελέτες οι λατινόφωνοι βαλκανικοί πληθυσμοί αναφέρονται ως "Aromuns" που μπορούν να μεταφραστούν ως Αρωμούνοι ή Αρμάνοι.
Από τις μελέτες αυτές ξεχωρίζει η μελέτη των Bosch και συν με τίτλο "Paternal and maternal lineages in the Balkans show a homogeneous landscape over linguistic barriers, except for the isolated Aromuns", που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Annals of Human Genetics (2006, Jul; 70(Pt4):4579-87) για τρεις βασικούς λόγους:
1) δημοσιεύτηκε σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό (IF ~3.2)
2) χρησιμοποιεί πολυμορφικούς δείκτες από μιτοχονδριακό DNA(mtDNA, μεταφέραι μόνο από τη μητέρα) και από το Υ χρωμόσωμα (μεταφέρεται μόνο από τον πατέρα)
3) φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα συνεργασίας εργαστηρίων από πολλές χώρες καθώς επίσης και από τις εμπλεκόμενες (University Pompeu Fabra, Barcelona, Spain/University of Ulm, Germany/ Heinrich-Heine-University Dusseldorf, Germany/Medical Faculty Skopje, FYROM/University Tirana, Albania/ Δημοκρίτειο Πανεπιστήμειο Θράκης, Κομοτηνή, Ελλάδα/ University Ovidius, Constanta, Romania). Είναι σημαντικό, για ευνόητους λόγους, που σε μια τέτοια μελέτη υπάρχει και ελληνική συμμετοχή από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, με υπεύθυνο καθηγητή τον κ Ν. Ξηροτύρη (Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας).
Σημείωση: Όταν αναφερόμαστε σε πολυμορφικούς δείκτες στη γενετική εννούμε μεταλλάξεις(αλλαγές) στο γενετικό υλικό (DNA) οι οποίες δεν σχετίζονται συνήθως με κάποιο εξωτερικό γνώρισμα ή κάποια ασθένεια. Οι αλλαγές αυτές κληρονομούνται από γενιά σε γενιά και είναι δυνατόν να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Υπάρχουν κάποιοι πολυμορφικοί δείκτες (πολυμορφισμοί) που θεωρούνται πιο ασταθείς δηλαδή προσφέρουν περισσότερη ποικιλομορφία και άλλοι δείκτες που είναι πιο σταθεροί σε πολλές γενιές δηλαδή εμφανίζουν τον ίδιο τύπο σε πολλά άτομα. Είναι προφανές ότι ένα πολυμορφισμός ακόμα και σπάνιος ανάμεσα σε μια οικογένεια ή ένα χωριό ή σε μια κλειστή κοινωνία (π.χ ο εβραϊκός πληθυσμός Εσκενάζι) θα συναντάται σε περισσότερα άτομα, δηλώνοντας κάποιο κοινό πρόγονο που τους το μετέφερε. Από όλους τους πολυμορφικούς δείκτες αυτοί που χρησιμοποιήθηκαν στην μελέτη των Bosch και συν θεωρούνται καταλληλότεροι επειδή μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες πιο γρήγορα για πολλές γενιές πίσω, επειδή το μιτοχονδριακό DNA κληρονομείται μόνο από τη μητέρα (ωάριο) ενώ το Υ χρωμόσωμα μόνο από τον πατέρα. Π.χ. εάν γνωρίζουμε ότι ένα άρρεν άτομο έχει στο Υ χρωμόσωμα τον πολυμορφισμό Α αυτός υπήρξε και στον πατέρα του τον παππού του, προπάππο του και ούτω καθεξής. Επίσης και οι πολυμορφισμοί στο μιτοχονδριακό DNA και στο χρωμόσωμα Y έχουν μελετηθεί εκτεταμένως και επομένως έχουν χαρακτηρισθεί για διάφορες πληθυσμιακές ομάδες και στις πέντε ηπείρους (γεωγραφική κατανομή).
Επομένως η μελέτη τους δίνει τη δυνατότητα συγκρισής τους με δεδομένα από άλλες εργασίες παγκοσμίως.Το υλικό που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη ήταν DNA από Αλβανούς από τα Τίρανα, Ελλήνων από τη Θράκη, Σκοπιανούς (αναφέρονται ως Μακεδόνες!), Ρουμάνους από την Κωνστάντζα και το Πλοιέστι, Αρμάνους από το Andon Poci και το Dukasi της Αλβανίας, Αρμάνους από το Kogalniceanu της Ρουμανίας και Αρμάνοι από το Stip και το Krusevo της FYROM. (Παρατήρηση: οι αριθμοί των ατόμων είναι από 19 έως 65 που θεωρούνται σχετικά μικροί και επιπλέον η εργασία δεν συμπεριέλαβε καμία Αρωμανική ομάδα της Ελλάδας).
Τα αποτελέσματα της μελέτης συνοπτικά είναι:
1) όλοι οι βαλκανικοί πληθυσμοί που μελετήθηκαν συμπεριλαμβανομένου και των Αρμάνων παρουσιάζουν μεταξύ τους ομοιότητες (ομοιογένεια χωρίς σημαντικές αποκλίσεις) και ξεκάθαρη διαφοροποίησή τους από τον πληθυσμό των Τούρκων και των σλαβικών ομάδων (Κροάτες, Σέρβοι, Πολωνοί, Ουκρανοί, Σλοβένοι, Τσέχοι) (μετά από συγριση με δεδομένα άλλων εργασιών). Αυτό παρατηρήθηκε στο 90% περίπου των πολυμορφισμών που μελετήθηκαν.
2) Δεν φαίνεται να υπάρχουν ιδιαίτερες ομοιότητες με τους πληθυσμούς των χωρών στις οποίες βρίσκονται π.χ όπως οι Αρωμούνοι της Ρουμανίας με τους Ρουμάνους. Επιπλέον φαίνεται ότι οι Αρμάνοι βρίσκονται ενδιάμεσα από τους Έλληνες και τους Ιταλούς και πιο κοντά στους Έλληνες. Επομένως η εργασία απορρίπτει το σενάριο οι Αρμάνοι να προέρχονται από μη ελληνικό πληθυσμό (αρχαίο Δακικό πληθυσμό ή αρχαίους Θράκες) καθώς δεν υπάρχουν ιδιαίτερες ομοιότητες με τους αντίστοιχους πληθυσμούς της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας. Αντίθετα οι συγγραφείς δεν αποκλείουν την πιθανότητα οι Αρμάνοι να αποτελούν εκλατινισμένο ελληνικό πληθυσμό (με επιγαμίες σε ένα μικρό βαθμό με Ιταλούς).
3) Οι Αρωμανικοί πληθυσμοί σε κάποιες περιπτώσεις φαίνεται να διαφοροποιούνται μεταξύ τους και ιδιαίτερα η ομάδα των Αρμάνων της Αλβανίας του Dukasi.
5) Από τους δύο προσεγγίσεις που χρησιμοποιήθηκαν φαίνεται ότι πιο πληροφοριακή είναι η μελέτη του χρωμοσώματος Υ και αυτό εξηγείται από τους συγγραφείς με την υπόθεση ότι οι γυναίκες παντρεύονταν πιο συχνά εκτός του τόπου καταγωγής τους από ότι οι άντρες. Έτσι το μιτοχονδριακό DNA έχει μια πιο ομοιόμορφη διασπορά από ότι το γενετικό υλικό των αρρένων. Τα παραπάνω θα πρέπει για να αποκτήσουν περισσότερη βαρύτητα να εμπλουτισθούν και με άλλες πολυμορφικές θέσεις του Υ χρωμοσώματος ίσως περισσότερο πληροφοριακές, έτσι ώστε να έχουμε πιο πλήρη εικόνα. Επιπλέον πρέπει να αυξηθούν οι αριθμοί των ατόμων στις διάφορες ομάδες μελέτης και φυσικά να συμπεριληφθούν Αρωμανικές ομάδες της κεντρικής και της βορειοδυτικής Ελ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου